Radyasyon onkolojisi, kanser tedavisinde kullanılan radyasyon enerjisinin kullanıldığı bir tıbbi uzmanlık alanıdır. Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini kontrol altına almak amacıyla radyasyonun hedefli bir şekilde kanser dokusuna uygulanmasıdır. İşte radyasyon onkolojisi tedavi yöntemlerinin bazıları:
- Eksternal Radyoterapi: Eksternal radyoterapi, kanserli dokunun dışından radyasyon enerjisinin hedeflenerek uygulandığı bir tedavi yöntemidir. Tedavi sürecinde bir radyasyon cihazı, belirli bir açıdan veya çeşitli açılardan radyasyon demetlerini kanserli bölgeye odaklar. Bu, kanser hücrelerini etkileyerek büyümelerini durdurabilir veya öldürebilir.
- İnternal Radyoterapi (Brakiterapi): İnternal radyoterapi, kanserli dokuya doğrudan radyoaktif maddelerin yerleştirildiği bir tedavi yöntemidir. Brakiterapi, hastanın vücuduna veya tümöre yerleştirilen radyoaktif tohumlar, iğneler, teller veya küresel implantlar kullanılarak gerçekleştirilebilir. Radyoaktif maddeler kanser hücrelerine yakın bir alanda yoğun radyasyon sağlar, bu sayede kanser hücrelerini etkiler.
- Stereotaktik Radyocerrahi: Stereotaktik radyocerrahi, yüksek dozda radyasyonun hassas bir şekilde tümörün belirlenmiş bir hedef noktasına yönlendirildiği bir tedavi yöntemidir. Geleneksel cerrahiye alternatif olarak kullanılır ve özellikle beyin tümörleri ve metastatik lezyonların tedavisinde etkilidir.
- İyodinasyon: İyodinasyon, bazı tiroit kanserlerinin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Burada, radyoaktif iyot-131 izotopu tiroit hücrelerine yerleştirilir. İyot, kanser hücrelerini hedefler ve radyasyon enerjisi salar.
- Radyasyon kemoterapisi: Radyasyon ve kemoterapi kombinasyonu, kanser tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yaklaşımdır. Kemoterapi ilaçları kanser hücrelerini etkilerken, radyasyon tedavisi kanser hücrelerini hedefleyerek büyümelerini kontrol altına alır veya öldürür
Radyasyon onkolojisi tedavisi, kanserin tipine, büyüklüğüne, yayılma durumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Tedavi plan tedavisi, bir radyasyon onkoloğu tarafından belirlenir ve kişiye özgü bir yaklaşım gerektirebilir. Tedavi süreci şu adımları içerebilir:
- Planlama: Radyasyon tedavisi öncesinde, hastanın tarama görüntüleri (örneğin, BT, MRI) kullanılarak kanserli bölgenin tam olarak belirlenmesi ve tedavi planının oluşturulması gerekmektedir. Bu, tedavi dozunu, tedavi alanını ve radyasyon demetlerinin yönlendirilmesini içerir.
- Simülasyon: Tedavi planlamasının bir parçası olarak, hastanın vücut pozisyonu ve radyasyon demetlerinin doğru hedeflenmesi için bir simülasyon oturumu gerçekleştirilir. Bu, hasta pozisyonunu, vücut işaretlemelerini ve radyasyon hedefleme işaretlerini içerir.
- Tedavi: Tedavi planına göre, radyasyon onkoloğu tarafından belirlenen doz ve sürelerde radyasyon tedavisi uygulanır. Tedavi süresi, kanserin tipine ve evresine bağlı olarak birkaç hafta veya daha uzun sürebilir. Tedavi oturumları genellikle haftalık seanslar halinde planlanır.
- Yan etki yönetimi: Radyasyon tedavisinin yan etkileri olabilir ve bunlar tedavi alanına ve kişinin özelliklerine bağlı olarak değişebilir. Yan etkiler arasında yorgunluk, cilt reaksiyonları, mide bulantısı, saç dökülmesi, sindirim problemleri ve geçici veya kalıcı saç dökülmesi bulunabilir. Yan etkilerin yönetimi için ilaçlar, cilt bakımı, beslenme önerileri ve destekleyici tedaviler kullanılabilir.
- Takip ve değerlendirme: Radyasyon tedavisi tamamlandıktan sonra, düzenli takip ve değerlendirme süreci devam eder. Hastanın iyileşmesi ve tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi için takip randevuları düzenlenir ve görüntüleme testleri yapılabilir.
Radyasyon onkolojisi tedavisi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve genellikle radyasyon onkoloğu, medikal onkolog, cerrah ve diğer sağlık profesyonelleri arasında işbirliği yapılır. Her bireyin durumu farklı olduğu için tedavi planı ve süreci kişiye özgü olacaktır.